Nếu bạn tò mò bộ bìa sách nào đáng chú ý nhất trong những năm gần đây, cái tên Jon Gray rất có thể sẽ là sự lựa chọn hợp lý. Anh là tác giả bìa của quyển sách bestseller mang tên Normal Peopl của Sally Rooney hay Swing Time của Zadie Smith - những tác phẩm luôn chễm chệ ở mọi nhà sách và xuất hiện trên từng chuyến tàu điện mỗi ngày.

Là nhà thiết kế bìa sách cho các tác giả và nhà xuất bản tiếng tăm, Joh có được vị thế hiện tại là nhờ sự kết hợp giữa kỹ năng và may mắn (phần lớn là kỹ năng).“Tôi từng học tại trường đại học quốc tế LCC và may mắn được thực tập tại Little, Brown Book Group trong mùa hè năm hai,” anh giải thích.“Khi học xong đại học, họ mời tôi làm việc và tôi bắt đầu thiết kế bìa sách kể từ đó”. Bố mẹ anh đều là những độc giả cuồng nhiệt và bố anh là một nhà lưu trữ, vì vậy, thật không có gì ngạc nhiên khi “tôi bị thu hút bởi tất cả những thứ trên giấy.”

Làm việc tại một studio ở Dalston cùng với các họa sĩ minh họa Tom Gauld và Dan Mumford, mỗi ngày của Jon đều khá bận rộn. Tuy sách anh làm luôn thuộc dạng bán chạy nhất, anh vẫn luôn có sự phê bình nhất định với thành phẩm của mình. “Vượt qua chính mình càng ngày càng khó khi bạn làm một công việc đủ lâu. Đó là học cách tắt đi giọng nói phê bình để bản thân có thời gian ‘chơi đùa cùng nét vẽ’, để thử nghiệm - vốn là những điều rất cần để làm việc tốt hơn”. Jon cho rằng những người có thể tự nhiên không quá soi mói tiểu tiết mà tập trung vào cả quá trình mới là những nghệ sĩ thực thụ:

1. Mừng vì có việc.
2. Đọc kĩ rồi ghi chú.
3. Nhìn vào ghi chú và thấy chột dạ.
4. Bắt đầu thấy bế tắc khi deadline đang đến gần và liên tục chửi rủa chính mình.
5. Nhìn những email tức giận xuất hiện trong hộp thư đến khi deadline cận kề. Nhưng bước thứ sáu là bước anh ấy muốn có thể bỏ qua từ đầu.
6. Quay trở lại với các ghi chú và nhận ra rằng thực ra, nếu tôi hít thở sâu rồi bình tĩnh đánh giá những gì trước mắt, sau đó cho mình một chút chỗ để chơi, lúc đó ý tưởng sẽ xuất hiện.

Dù có vất vả căng thẳng, đây là phương pháp giúp Jon thành công đã được kiểm định với hơn 3000 thiết kế kể từ lần đầu tiên anh bước chân vào ngành, một trong số chúng đã thiết lập tiêu chuẩn cho các designer khác. Vào năm 2002, bìa sách anh làm cho tác phẩm đầu tay của Jonathan Safran, Everything is illuminated, đã làm sống lại kiểu chữ viết tay, khơi dậy mười năm thẩm mỹ DIY vốn rất thịnh hành trước đây.

Bìa sách của Jon không chỉ đơn giản là hài hòa thẩm mỹ, mà cũng rất dụng công. Anh ấy luôn yêu cầu nhiều chữ nhất có thể từ khách hàng để dễ dàng khởi động quá trình sáng tạo của mình. “Tôi gặp khó khăn khi thiết kế mà không biết tâm trạng hay nhân vật của cuốn sách. Tôi không giỏi đoán mò ý nghĩa và thành quả tốt nhất theo tôi luôn xuất phát từ chữ của chính tác phẩm đó.”

Nhưng éo le thay là đôi khi không có đủ tư liệu cần thiết. Đó là lý do tại sao anh rất thích làm việc với các tác giả tài năng như Zadie Smith và các biên tập viên tuyệt vời như Simon Prosser (biên tập viên của Zadie): “Họ sẽ gửi cho tôi một bản brief phác thảo đầy đủ về cốt truyện và cảm xúc của tác phẩm. Sẽ có các hình ảnh minh họa cụ thể thể hiện rõ yêu cầu đặt ra cho thiết kế nhưng cũng có nhiều không gian để thử nghiệm nữa.”

Anh nói thêm rằng làm việc với các khách hàng nổi tiếng dễ dàng hơn nhiều người nghĩ. Người ta thường tưởng tượng rằng thiết kế bìa cho các tác giả lớn sẽ khó hơn. Điều đó có thể đúng vì bộ phận truyền thông và bán hàng sẽ quyết định ảnh bìa cuối, nhưng nói chung, nếu bạn có thể làm cho tác giả và biên tập viên của họ hài lòng, mọi chuyện sẽ thuận buồm xuôi gió thôi.

Và anh ấy chắc chắn làm cho rất nhiều người hạnh phúc, vì porfolio đa dạng của anh bao gồm Infinite Jet - tiểu thuyết mang tính bước ngoặt của David Foster Wallace, hai cuốn sách của Salman Rushdie và một số bài viết lại gần đây cho J.D. Salinger… “Tôi cảm thấy đặc biệt tự hào vì đây là người hợp tác cuối cùng với người bạn rất tốt của tôi John Hamilton, một giám đốc nghệ thuật tại Penguin, người đã buồn bã qua đời vào tháng Hai”.

Nhưng đối với một nhà thiết kế tài ba và lâu đời như vậy, còn điều gì mà anh chưa làm? Jon khăng khăng “có rất nhiều trang bìa tôi vẫn chưa đủ may mắn để thiết kế: Carver, Greene, Murdoch, Stein, Simenon và các tác phẩm của Denis Johnson. Công ty Dutch Uncle đã cho tôi mở rộng phạm vi ra ngoài giới xuất bản và điều đó luôn luôn thú vị. Tôi rất thích làm liên quan đến phim ảnh nếu có ai đó cần, và đang ấp ủ kế hoạch cho một quyển sách trẻ em. Nói chung, tôi yêu công việc của mình và cảm thấy rất may mắn khi được mọi người tin tưởng.”

Một số bìa sách tiêu biểu do Jon Gray thiết kế:

Người dịch: Long Hwarang
Nguồn: itsnicethat.com

POLYART - TRAINING ARRT DESIGN