Simon Wahlers, We Are One

Hai thế lực đã kết hợp lại để mở ra kỷ nguyên mới cho lĩnh vực thiết kế poster: những màn hình kỹ thuật số dần đổ bộ vào từng con tàu, nhà ga, sân bay cũng như mọi địa điểm công cộng.

Điều này đặt ra một thách thức mới đầy hấp dẫn cho những nhà thiết kế, khi nền tảng truyền thông xã hội giờ đây đã không thể thiếu những nội dung video hay những ảnh gif chuyển động. Và như thế, thay vì ngồi suy đoán ngày tận thế của những tấm áp phích, một thế hệ designer đang sử dụng những công nghệ hiện đại để đưa chúng lên một tầm cao mới. Họ - designer từ khắp nơi trên thế giới - đã và đang hợp tác với nhau, bằng cách sử dụng animation để tạo ra hình thức giao tiếp đồ hoạ mới: “Những tấm poster biết chuyển động”.

Lễ hội poster Lucerne’s Weltformat - một triển lãm vừa mới diễn ra gần đây - được tổ chức nhằm ca ngợi thế hệ của những tấm poster chuyển động, báo hiệu cho cuộc thảo luận trên toàn cầu về cách tạo ra chuyển động cho poster, và cả cách chúng ta đánh giá sự xuất sắc của xu hướng mới nổi này. Ban đầu, ý tưởng này là đứa con tinh thần của nhà thiết kế người Thuỵ Sĩ Felix Pfaelli, nhưng vào thời điểm đó nó vẫn chưa phổ biến đủ nhiều để làm triển lãm. Một vài năm sau, nhà thiết kế Josh Schaub đã hồi sinh ý tưởng tuyệt vời này, ông hợp tác với người phụ trách của Weltformat là Erich Brechbühl để mang những thiết kế đa dạng từ nhiều nước như Phần Lan hay Hàn Quốc đến với lễ hội ở Thuỵ Sĩ. Đồng thời, trên toàn thế giới, một làn sóng về trào lưu này dần hình thành.

Trong quá trình nghiên cứu cho triển lãm, Schaub đã lùng sục tìm kiếm những thiết kế poster chuyển động trên thế giới internet, và thu thập được một cơ sở dữ liệu khổng lồ về chúng. Để triển lãm được mạch lạc, ông phải thu hẹp lĩnh vực, và vì vậy, Schaub đặt ra hai tiêu chí cơ bản: tất cả các poster phải có chung định dạng tiêu chuẩn và chỉ dùng một ý tưởng duy nhất để giao tiếp. Sau đó, ông tìm kiếm các poster sử dụng hoạt hình để nhấn mạnh thông điệp của họ - poster, chắc chắn phải gây được sự chú ý. Và cộng sự của ông, Brechbühl, cũng đặt ra tiêu chí rằng, “Nó vẫn phải là một tấm poster, nhưng phần animation sẽ giống như một màu sắc thứ 5, hoặc một kỹ thuật in ấn đặc biệt.”

Schaub đã dành thời gian để tạo ra một hệ thống phân loại cho các tác phẩm mà ông đã đối chiếu. Ông đã quan sát được rằng các poster chuyển động có thể được chia thành một hệ thống, từ những nền tảng trong thiết kế poster thuần túy, cho đến những poster có cách tiếp cận điện ảnh hơn. Ví dụ, poster đơn sắc Rock Woche của Johnson / Kingston, chỉ nhấp nháy, đảo ngược màu sắc. Nó nổi bật, nhưng không có sự thay đổi cấu trúc. Ngược lại, poster Pamela Mendez thì gần như là một bộ phim, với một bối cảnh chuyển động đang diễn ra, được đè lên bằng cụm chữ với hiệu ứng neon.

Ở giữa hệ thống là những tác phẩm có thêm một số bộ phận chuyển động - Schaub chỉ vào album tác phẩm nghệ thuật quyến rũ của Simon Wahler. “Nhờ vào animation, bạn có thể cảm nhận được sự thủ công trong đó. Ngược lại, với chỉ một lớp layer (ý chỉ poster thường), bạn có thể nhìn nhưng không cảm nhận được chúng một cách rõ ràng.” Tạo ra một sự chao đảo nhẹ trong poster cho thấy kỹ thuật, vật liệu và sự không hoàn hảo của nó; giúp ta cảm nhận được sự phát triển, nhưng tinh nghịch. Schaub cũng đã xác định các poster có sự phát triển liên tiếp trong nội dung của chúng, được xây dựng để chỉ tiết lộ hình ảnh cuối cùng của chúng trong một khoảnh khắc ngắn. Những tấm poster này dùng để kể chuyện, nhưng cũng chỉ tập trung vào việc cố gắng truyền đạt một thông tin nhất định.

Một điều chắc chắn, đó là bộ sưu tập các tác phẩm mới lạ này sẽ khiến người ta đặt ra câu hỏi về chính tương lai của nó. Đối với Josh, mọi thứ đều rất rõ ràng; tương lai của những tấm poster hoạt hình này sẽ phụ thuộc vào những tiến bộ công nghệ rất nhiều. Khi những tấm áp phích có khả năng phản ứng với người xem, những nhà thiết kế sẽ được trông chờ để tạo nên những tác phẩm tích hợp thông tin được thu thập bởi máy ảnh, thẻ RFID, hoặc từ những thiết bị âm thanh. Các agency quảng cáo hiện nay đã sử dụng các công nghệ này vào trong những tấm poster khổng lồ của họ. Và những địa điểm sử dụng chúng đang ngày càng phổ biến hơn.

Và một lợi ích của xu hướng này là các nhà thiết kế có thể trông đợi vào một tương lai không phải ngồi một mình thiết kế poster trong một căn phòng trống vắng nữa; bởi vì poster hoạt hình cần có sự cộng tác. Hiện nay vẫn rất hiếm tìm một designer vừa có kĩ năng hoạt hình, vừa hiểu cách xây dựng và thực hiện một poster chuyển động, thế nên làm việc nhóm sẽ còn phổ biến trong một thời gian dài. Schaub là điển hình cho một thế hệ những nhà thiết kế hiểu nghề nhưng lại thiếu khả năng cần thiết để tạo nên một thiết kế tương tác. “Tôi không phải là một anh chàng giỏi tin học“, ông nói với tôi, “chúng ta sẽ cần làm việc nhóm nhiều, vì không thể ngày một ngày hai mà chúng ta có thể biết hết mọi công cụ thiết kế. Và nó cũng là một tin tốt đối với những designer giỏi về công nghệ.”

Quay trở lại hiện tại, Schaub sẽ còn nhiều vấn đề kỹ thuật cần phải giải quyết, ví dụ như làm sao để hiển thị hơn 40 tấm poster hoạt hình chỉ trên 3 màn hình. Có lẽ vào lúc này, trực tuyến là định dạng tốt nhất để thưởng thức những tác phẩm tiên phong này. Những nhà thiết kế được trưng bày tại Weltformat có thể sẽ là những siêu sao của tương lai, nhưng mọi thứ mới chỉ đang ở điểm khởi đầu. Thiết kế poster đang chuyển mình, và tất cả chúng ta nên bắt kịp chúng.