33 nguyên tắc dẫn dắt bạn từ người nghiệp dư đầy hoang mang
đến tài năng vàng của thế hệ (hay ít nhất, giúp bạn có một cuộc sống
sáng tạo chất lượng hơn).
Nghệ thuật dành cho bất kì ai, nhưng nó lại không
dành cho tất cả mọi người. Tôi biết điều này trong thâm tâm mình, như
một người đã có thể xem-như là một nghệ sĩ bị vắt kiệt sức lực. Tôi viết về điều này
vào năm ngoái. Từ đó trở đi, tôi bị vây hãm ở mỗi bài giảng mình thuyết
giáo, mỗi gallery tôi ló đầu vào hay ai đó xin tôi lời khuyên. Tất cả
những gì họ thật sự đang hỏi, đó là “Làm cách nào để trở thành một người nghệ sĩ?“
Tháng trước (Bài viết được đăng ngày 27/11/2018 - N.D), khi
Banksy cố ý tạo ra khung để tự động xé bức tranh của ông ngay khi nó
được bán đấu giá, tôi gần như có thể nghe thấy những tiếng thì thầm: “Đây có phải là nghệ thuật không?”. Mùa thu năm nay, sự kiện bảo tàng lớn nhất ở New York, Whitney’s retrospective of Andy Warhol
dành cho những nghệ sĩ tự lập, làm mọi thứ trở thành nghệ thuật và tự
nổi tiếng ấy. Giờ đây, tất cả chúng ta đều là những đứa trẻ của Andy,
đặc biệt là trong thời đại Instagram, khi nó đã đào tạo mọi người để có
được suy nghĩ trực quan và nhìn vào cuộc sống thường nhật như miếng ăn
béo bở cho sản phẩm thẩm mỹ.
Làm thế nào để bạn đi từ đó đến việc làm nghệ thuật thực sự, nghệ
thuật xuất chúng? Không có cách nào đặc biệt; mỗi người đều có con đường
riêng. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, tôi đã thấy mình đưa ra một số
lời khuyên tương tự nhau. Hầu hết trong số ấy chỉ đơn giản đến từ việc
nhìn vào các tác phẩm nghệ thuật, sau đó tìm kiếm thêm nữa. Số khác là
từ việc nghe các nghệ sĩ nói về công việc và thách thức họ trải qua.
(Chúng ta đều là những kẻ yêu bản thân). Tôi thậm chí còn đánh cắp một
số lời khuyên từ vợ mình.
Có 33 quy tắc - và chúng thực sự là tất cả những gì bạn cần biết để
tạo ra một cuộc sống cho chính mình trong nghệ thuật. Hoặc 34, nếu bạn
tính luôn việc “Luôn luôn tốt bụng, hào phóng, cởi mở với người khác và chăm sóc răng miệng tốt.” Và 35, “Hãy vờ như bạn làm được cho đến khi thành công.”
Bước 1: Bạn hoàn toàn là kẻ nghiệp dư
Năm nguyên tắc trước cả khi bạn bắt đầu.
Bài học 1: Đừng xấu hổ
Tôi hiểu, làm nghệ thuật có chút bẽ bàng, đáng sợ, khiến bạn cảm thấy
cáu bẩn, bị vạch trần, giống như lần đầu tiên phải khỏa thân trước mặt
người khác. Bạn thường tiết lộ những điều về bản thân mà người khác có thể thấy kinh khủng, kỳ lạ, nhàm chán hoặc ngu ngốc.
Mọi người có thể nghĩ rằng bạn bất thường hoặc dở hơi. Điều đấy ổn
thôi. Khi tôi làm việc, tôi cảm thấy chán ngán với những suy nghĩ như “không có gì trong mớ tác phẩm này tốt cả, chúng thật nhảm nhí”. Nhưng nghệ thuật không cần phải có nghĩa lý gì. Nó thậm chí không cần phải tốt lành. Vì vậy, đừng lo lắng về việc phải là kẻ thông minh và hãy từ bỏ việc trở thành người “giỏi”.
Bài học 2: “Hãy kể câu chuyện của riêng mình và bạn sẽ trở nên thú vị” - Louise Bourgeois
Amen, Louise! Đừng bị ghìm chặt bởi định nghĩa về kỹ năng hay vẻ đẹp
của người khác, bị đóng khung bởi những gì được cho là cao hay thấp.
Đừng ở trong làn đường của riêng bạn. Vẽ theo các dòng kẻ là dành cho
những đứa trẻ; cộng trừ mọi thứ và phải chính xác là chuyện của người kế
toán. Sự thành thạo và khéo léo chỉ tốt lên theo cách bạn thực hiện
chúng. Nhưng cũng nên nhớ rằng chỉ vì nó là câu chuyện của bạn không có nghĩa là bạn có được khán giả.
Bạn phải kiếm được họ. Đừng cố gắng làm điều đó với một dự án lớn. Thực
hiện các bước nhỏ hơn. Và hãy hạnh phúc với những bước đi ấy.
Bài học 3: Hãy thoải mái sao chép lại
Tất cả chúng ta đều bắt đầu với tư cách là những kẻ sao chép, những người tạo ra pastich
(bản sao nghệ thuật) của những người khác. Ổn thôi! Cứ làm đi. Tuy
nhiên, khi bạn làm điều ấy, hãy tập trung, bắt đầu cảm nhận khả năng
biến tất cả những thứ này thành của riêng bạn - ngay cả khi ý tưởng,
công cụ và chuyển động đến từ các nghệ sĩ khác. Bất cứ khi nào bạn làm
điều gì, hãy nghĩ như bản thân đang bước vào một sân vận động khổng lồ
chứa đầy ý tưởng, các đại lộ, cách thức, phương tiện và vật liệu cũng
như những khả năng. Biến những điều ấy cho riêng mình. Giờ đây, nó là ngôi nhà của bạn.
Bài học 4: Nghệ thuật không phải về sự hiểu biết hay trở thành kẻ tinh thông.
…mà là về việc được thực hiện và trải nghiệm.
Chẳng ai hỏi Mozart có ý gì, kể cả điệu nhảy raga cổ truyền của Ấn
Độ, điệu nhảy trip của Fred Astaire và Ginger Rogers cho đến bản nhạc
“Cheek to Cheek” trong phim Top Hat. Hãy quên đi việc tạo ra những thứ cần được thấu hiểu.
Tôi chẳng hiểu lời hát của Abba có ý gì, nhưng tôi yêu chúng. Hãy để
trí tưởng tượng là tín ngưỡng; sự ủy mị và hời hợt là kẻ thù của bạn.
Mọi nghệ thuật trên thế gian đều xuất phát từ tình yêu - tình yêu được
thực hiện một điều gì đó.
Bài học 5: Làm việc, làm việc, và tiếp tục làm việc!
Nữ tu sĩ Corita Kent từng nói, “Nguyên tắc duy nhất chính là làm
việc. Khi bạn làm, sẽ luôn dẫn tới một điều gì đấy. Chính những người
làm việc trong mọi hoàn cảnh, cuối cùng, nắm bắt được mọi điều.”
Tôi đã thử mọi cách trên thế giới này để dừng cảm giác mất đi hứng
thú trong công việc, nỗi sợ hãi khi bắt tay thực hiện điều gì đó cũng
như nỗi sợ thất bại. Chỉ có một phương thức thành công: làm việc. Và cứ
tiếp tục như thế.
Mỗi họa sĩ và nhà văn tôi quen đều bảo rằng họ thậm chí làm việc trong giấc ngủ. Tôi cũng luôn như thế. Jasper Johns từng kể câu chuyện nổi tiếng của chính mình, “Một
đêm tôi mơ thấy mình đang vẽ lá cờ Mỹ to lớn. Sáng hôm sau khi tỉnh
giấc, tôi bước ra ngoài và mua nguyên liệu để thật sự bắt đầu tạo ra nó.”
Đã bao nhiêu lần bạn cho đi tất cả sự nghiệp trong giấc mơ mà không chú
ý đến nó? Việc sợ hãi thế nào không quan trọng, tất cả chúng ta đều như
thế. Cứ làm đi. Vì chính hành động ấy là thứ duy nhất để xua đi lời
nguyền của nỗi sợ hãi.
(còn tiếp)
Tác giả: Jerry Saltz
Nguồn: vulture
Ảnh: Burst
Dịch: Lệ Lin
POLYART - TRAINING ART DESIGN